De fasen van het strafproces
Officieel bestaat het strafproces uit vier fasen:
- De politie onderzoekt (opsporingsfase)
- Na het politieonderzoek (vervolgingsfase)
- De zitting (berechtingsfase)
- Na de zitting (executiefase)
In de praktijk begint het eigenlijk al een fase eerder, gaat Robin aangifte doen of niet? We noemen dit fase 0.
Hieronder geven we een korte uitleg per fase.
Fase 0: Aangifte doen of niet?
Met een aangifte vraagt een slachtoffer de politie om onderzoek te doen. Voor Robin kan dit al een dilemma zijn: doe ik wel of geen aangifte? Heeft het wel zin? Maak ik het niet erger door aangifte te doen?
Mogelijkheden voor Robin
Weet dat Robin verschillende mogelijkheden heeft die de drempel om naar de politie te gaan, mogelijk verlagen:
- Een melding doen in plaats van aangifte
- Een ander adres dan het eigen adres in de aangifte laten zetten (domicilie)
- Anoniem aangifte doen (onder nummer)
Fase 1: De politie onderzoekt (opsporingsfase)
Na de aangifte gaat de politie op zoek naar de verdachte en bewijs verzamelen. Dit onderzoek duurt soms best lang. De politie houdt Robin niet altijd zelf op de hoogte. Daardoor kan Robin het gevoel krijgen dat er niks gebeurt.
Mogelijkheden voor Robin
Robin kan met vragen over de aangifte en het politieonderzoek contact opnemen met het Slachtofferloket Politie. Dit heeft in elke regio een apart telefoonnummer en e-mailadres. De contactgegevens zijn te vinden op de website van de politie. Ook kan Robin contact opnemen met de politie via het algemene nummer 0900 – 8844.
Fase 2: Na het politieonderzoek (vervolgingsfase)
Is het onderzoek afgerond en de verdachte opgepakt, dan gaat de zaak door naar de officier van justitie. Die beslist wat er met de zaak gebeurt. Vanaf dat moment kan Robin met vragen terecht bij het Informatiepunt Slachtoffers van het OM.
Als er een strafzaak komt, ontvangt Robin een brief met daarbij 3 formulieren:
- Wensenformulier
- Gegevens slachtoffer
- Verzoek schadevergoeding
Mogelijkheden voor Robin
Het is belangrijk dat Robin deze formulieren tijdig invult en terugstuurt. Anders verloopt de mogelijkheid om schadevergoeding van de dader te eisen. Het alleen invullen kan lastig zijn. Op de website van Slachtofferhulp is voor elk formulier een invulhulp te vinden.
Robin kan ook contact opnemen met Slachtofferhulp Nederland voor juridische ondersteuning. Slachtofferhulp regelt dan (enig) uitstel voor het indienen van het verzoek schadevergoeding.
Fase 3: De zitting (berechtingsfase)
Als de officier van justitie vindt dat de rechter moet beslissen over de zaak, wordt de verdachte gedagvaard en ontvangt Robin een uitnodiging voor de zitting.
Mogelijkheden voor Robin
Robin mag zelf beslissen om wel of niet naar de zitting te gaan. Misschien heeft Robin hier twijfels over, bijvoorbeeld uit angst voor de confrontatie met de dader. Dan zijn er aanvullende mogelijkheden:
- Robin kan iemand meenemen naar de zitting. Dat kan iemand uit de eigen omgeving zijn, of een medewerker van Slachtofferhulp. Wat Robin het liefste heeft.
- Robin kan ook iemand anders machtigen om naar de strafzitting te gaan om Robin daar te vertegenwoordigen.
Als Robin schadevergoeding eist van de verdachte, kan het verstandig zijn om wel naar de zitting te gaan. Robin kan dan eventuele vragen beantwoorden.
Fase 4: Na de zitting (executiefase)
Meestal doet de rechter meteen aan het einde van de strafzitting uitspraak over de strafzaak. Bij ingewikkelde zaken beslist de meervoudige strafkamer (drie rechters). Zij doen na 14 dagen uitspraak. Die kan variëren van een celstraf tot een taakstraf of vrijspraak.
Mogelijkheden voor Robin
Als het Openbaar Ministerie of de verdachte het niet eens is met de uitspraak van de rechter, kunnen zij in hoger beroep gaan. De zaak wordt dan helemaal opnieuw behandeld en beoordeeld door nieuwe rechters van het gerechtshof.
Robin kan zelf niet in beroep gaan, omdat Robin geen procespartij is.