In de vorige paragraaf hebben we de slachtofferrechten al even in vogelvlucht voorbij laten komen. Hieronder wordt per recht meer uitleg gegeven. Ook bieden we aanknopingspunten voor wat u kunt doen vanuit uw rol.
Recht op informatie
Robin heeft recht op informatie over slachtofferrechten, over het doen van aangifte en wat er na de aangifte gebeurt.
Als Robin te weinig informatie heeft en daar last van heeft, kunt u helpen door te wijzen op dit recht. Samen kunt u op zoek waar de informatie opgevraagd kan worden.
Voor vragen over het politieonderzoek kan Robin terecht bij het slachtofferloket van de politie.
Zodra de politie het onderzoek afgerond heeft, wordt de zaak overgedragen naar het Openbaar Ministerie (OM).
Recht op bescherming
Is Robin bang voor de verdachte, om opnieuw slachtoffer te worden? Laat dat weten aan de politie of de Officier van Justitie. Zij zoeken naar oplossingen zodat Robin zich veiliger voelt.
Voorbeelden hiervan zijn: anoniem aangifte doen, een contact- of straatverbod voor de verdachte of extra bescherming in de rechtbank.
U kunt hierin als professional een belangrijke rol spelen. Als Robin tot de groep kwetsbare slachtoffers hoort, kunt u aandringen op extra maatregelen voor bescherming. Kwetsbare slachtoffers lopen een groter risico (opnieuw) slachtoffer te worden. Denk daarbij aan kinderen, mensen die al eerder slachtoffer zijn geworden of mensen met een licht verstandelijke beperking.
Recht om aangifte te doen
Iedereen heeft het recht om bij de politie aangifte te doen van een strafbaar feit of misdrijf. Voordat Robin aangifte doet, wordt informatie gegeven over wat er gebeurt tijdens de aangifte en daarna.
Het kan zijn dat Robin twijfelt over aangifte doen. Vanwege angst voor de dader of juist omdat de dader onbekend is; Robin kan denken dat het toch geen zin heeft. Het kan Robin helpen om de voor- en nadelen van aangifte doen te bespreken. Dit kunt u zelf doen, maar u kunt Robin hiervoor ook doorverwijzen naar Slachtofferhulp.
Recht op gratis hulp
Slachtoffers van een strafbaar feit hebben recht op gratis hulp, ook als ze geen aangifte doen. Ook nabestaanden van een slachtoffer hebben recht op gratis hulp.
Afhankelijk van de behoefte kan Robin bij de volgende organisaties terecht:
- Slachtofferhulp Nederland
Voor praktische hulp, juridisch advies en emotionele ondersteuning.
Maandag -vrijdag bereikbaar van 8.00-20.00,
op zaterdag van 10.00-17.00 op 0900-0101. - Huisarts
Voor lichamelijke of emotionele klachten. Tijdens kantooruren kan Robin de eigen huisarts bellen, in de avonden en weekenden is dat de huisartsenpost. - Veilig thuis
Bij huiselijk geweld, kindermishandeling of kindermisbruik. Veilig thuis luistert, beantwoordt vragen en kijkt samen met Robin welke professionele hulp nodig is. Dag en nacht bereikbaar op 0800-2000. - Centrum Seksueel Geweld
Bij aanranding of verkrachting. Dag en nacht bereikbaar op 0800-0188.
Recht op ondersteuning
Robin hoeft het niet alleen te doen. Robin kan de politie of het Openbaar Ministerie vragen of er iemand mee mag komen. Dat kan een vriend, familielid of bekende zijn, maar ook een medewerker van Slachtofferhulp.
Recht op schadevergoeding
Als Robin schade heeft geleden als gevolg van een strafbaar feit, mag Robin schadevergoeding vragen. Natuurlijk kan Robin de schade melden bij de eigen verzekering, maar er kan ook een ‘Verzoek tot schadevergoeding’ gedaan worden in het strafproces. Robin zal een keuze moeten maken, de schade kan niet twee keer vergoed worden.
Als de schade in het strafproces meegenomen kan worden, krijgt Robin daarvoor het formulier: Verzoek tot schadevergoeding thuisgestuurd. Het invullen van dit formulier levert vaak vragen op. Op de website van Slachtofferhulp staat een invulhulp. Robin kan ook ondersteuning krijgen van een medewerker van Slachtofferhulp.
De belangrijkste tip die u Robin kunt meegeven is om vanaf het begin alle schade die door de verdachte veroorzaakt is, goed bij te houden. Liefst met de bonnetjes erbij.
Recht op contact met de dader
Het kan zijn dat Robin vragen heeft aan de dader. Contact met de dader kan helpen om de gebeurtenis te verwerken. Dit noemen we herstelbemiddeling.
Herstelbemiddeling kan voor, tijdens of na het strafproces plaatsvinden en wordt begeleid door Perspectief Herstelbemiddeling. Robin meldt zich hiervoor aan bij Perspectief Herstelbemiddeling. Dat kan Robin zelf doen, maar een medewerker van Slachtofferhulp kan daar ook bij helpen.
Recht op een gratis tolk
Begrijpt Robin de Nederlandse taal niet zo goed? Dan kan Robin de politie of de Officier van Justitie vragen om een gratis tolk. Die helpt door te vertalen tijdens de aangifte of het verhoor. Ook is het mogelijk documenten te laten vertalen.
Juist als Robin het Nederlands niet zo goed beheerst, kunt u als professional een belangrijke rol spelen. U kunt Robin helpen om aan te geven dat er een tolk nodig is.
Spreekrecht
Het spreekrecht is het recht van slachtoffers van zwaardere misdrijven om tijdens de strafzitting een verklaring af te leggen. Robin is niet verplicht gebruik te maken van het spreekrecht, het is een recht.
Het kan voor Robin lastig zijn om te besluiten of en op welke manier van het spreekrecht gebruik te maken. Spreekrecht kan een gevoel van erkenning geven en helpen om het misdrijf een plaats te geven. Anderzijds kan het ook de gebeurtenis weer naar boven halen en opnieuw stress oproepen.
Als Robin ervoor kiest om gebruik te maken van het spreekrecht, moet dat aangegeven worden op het Wensenformulier. Het helpt om de verklaring van tevoren op papier te zetten. Robin kan daarbij hulp van anderen gebruiken, van een bekende, maar ook van een slachtofferadvocaat of een medewerker van Slachtofferhulp. Robin kan deze verklaring zelf voorlezen, of door iemand anders laten voorlezen.
Recht het dossier van de strafzaak te bekijken
Nadat Robin aangifte heeft gedaan, gaat de politie aan het werk. Ze onderzoekt wat er is gebeurd en maakt hiervan een verslag. De rechter, officier van justitie en de advocaat van de verdachte lezen in het strafdossier wat er gebeurd is. Als Robin het strafdossier wil inzien, kan daarvoor een schriftelijk verzoek ingediend worden.
Een voorbeeldbrief om inzage in het strafdossier aan te vragen is te vinden op de website van Slachtofferhulp Nederland.
Recht op een goede behandeling
De organisaties waarmee Robin contact heeft over de strafzaak moeten Robin goed behandelen. De politie, de officier van justitie en de rechter moeten rekening houden met wat voor Robin belangrijk is.
Wanneer Robin vindt dat de behandeling niet goed was, kan hierover een klacht ingediend worden bij de organisatie waar het om gaat.
Recht om klacht in te dienen als er geen strafzaak komt
Besluit de officier van justitie dat er geen strafzaak komt? En is Robin het daar niet mee eens? Dan kan Robin hierover een klacht sturen naar het gerechtshof. Een advocaat of medewerker van Slachtofferhulp Nederland kan hierbij helpen.
Recht op informatie over de dader
Als slachtoffer van een strafbaar feit heeft Robin recht op informatie over verlof, vrijlating of ontsnapping van de dader. Ook een nabestaande van een slachtoffer heeft het recht om dit te weten.
Het Landelijk Informatiepunt Detentieverloop informeert slachtoffers en nabestaanden over het verloop van de straf die door de rechter is uitgesproken.
Is Robin bang voor de dader, geef dan aan dat er bescherming nodig is.
Recht op vergoeding voor getuigen
Mensen die moeten getuigen in een strafzaak hebben recht op een vergoeding. Het gaat dan bijvoorbeeld over reiskosten of over de kosten omdat vrij genomen moet worden van werk.
Alles over het terugvragen van de kosten staat in de brief waarmee de getuige is gevraagd om te getuigen. Ook op de website van de Rechtspraak vindt u het formulier voor het ontvangen van een vergoeding voor uw kosten.