Iedereen heeft een eigen bandbreedte waarbinnen ze stress goed aankunnen. Mensen ‘tolereren’ een bepaalde mate van stress en kunnen daarbinnen voelen, nadenken en adequaat reageren. Met mensen die binnen de normale bandbreedte (de oranje balk van deze afbeelding) zitten kunt u alles bespreken. U kunt informatie geven en ontvangen. U kunt een gesprek voeren en afspraken maken.
Ervaart een slachtoffer teveel stress, dan komt deze buiten de eigen bandbreedte, in de vecht- of vluchtmodus, ofwel de hyperreactie. Er is veel lading en emotie. Mensen met een hoge lading of hyperreactie staan niet open voor adviezen en moeten eerst stoom afblazen. De stress moet kunnen zakken. Begrip en erkenning helpen daarbij.
Als de stress nog groter wordt ervaren, kan het slachtoffer verstijven of verlammen, of zich volledig overgeven: de zogenoemde hyporeactie. Bij mensen met een hyporeactie komt geen informatie binnen. Contact maken kan door even de tijd te nemen, de naam te noemen of een korte, concrete vraag te stellen.
Stress verminderen
Robin kan de behoefte hebben om te praten over de gebeurtenis. Dat kan, zeker in het begin, een herbeleving geven. Het gesprek richt zich op een gebeurtenis die voorbij is en ook terugkijkend weer stress kan geven. En waar niets meer aan veranderd kan worden.
Wat kunt u doen om die stress te verminderen?
Uitgaan van het NU
Uw hulp zou zich als eerste moeten richten op afname van stress en stressbronnen. En op het voorkomen van extra stress. Begin daarom niet met de vraag wat er gebeurd is, maar vraag juist hoe het nu is. Kijken naar de gevolgen op dit moment voorkomt oplopende stress en richt meer op kracht: wat kan nu helpen?
Bijvoorbeeld:
- Hoe gaat het nu?
- Wat zou jou nu helpen?
- Heb je voldoende steun?
Aansluiten en afstemmen
Erkenning van de gevoelens en de gevolgen van de ingrijpende gebeurtenis is voor elk slachtoffer essentieel. Weten wat Robin nodig heeft, begint met aansluiten en afstemmen op de situatie.
Aansluiten doet u door goed te luisteren, samenvatten en doorvragen. En altijd te checken of je het goed begrepen hebt. Daarmee geeft u ook erkenning.
Uitgaan van veerkracht en zelfredzaamheid
Mensen zijn van nature veerkrachtig, zelfredzaam en kunnen veel aan. Vaak veel meer dan ze zelf voor mogelijk hielden. Verreweg de meeste mensen zullen goed herstellen na een ingrijpende gebeurtenis.
Soms is de zelfredzaamheid tijdelijk wat minder, vooral als er stress is. Uw ondersteuning kan dan heel fijn zijn. Stem steeds af waar Robin behoefte aan heeft. Dat verandert naarmate de gebeurtenis langer geleden is en het herstelproces vordert.
Draagkracht en draaglast
Wat kunnen mensen dragen? Hoeveel draagkracht heeft Robin en welke draaglast ervaart Robin? Ieder mens heeft persoonlijke krachtbronnen waar ze op terug kunnen vallen. Voor de een helpt sporten, voor de ander wandelen of erover praten.
Inzetten van natuurlijke krachtbronnen is, naast steun uit de omgeving een van de belangrijkste factoren in herstel. Vraag Robin eventueel wat normaal gesproken helpt en ontspant. En kijk wat daarvan nu ingezet kan worden.